Theo lẽ tự nhiên, kiến trúc kinh thành phải là một mẫu mực theo
thuật phong thủy bởi lẽ việc lựa chọn địa điểm và xây dựng thành ấp của
vua chúa là hết sức quan trọng, sao cho đó phải là nơi hội tụ của long
mạch.
Phía bắc sông Hương là Kinh thành Huế, trung tâm văn hóa lịch sử của thành phố.
Chính
vì vậy tổng thể kinh thành Huế được đặt trong khung cảnh bao la đất
rộng và núi cao đẹp, minh đường lớn và sông uốn khúc rộng. Cụ thể, tiền
án của kinh thành là núi Ngự Bình cao hơn 100 mét, đỉnh bằng phẳng,
dáng đẹp, cân phân nằm giữa vùng đồng bằng. Hai bên là Cồn Hến và Cồn
Dã Viên làm tả Thanh Long, hữu Bạch Hổ trong thế rồng chầu hổ phục tỏ ý
tôn trọng vương quyền. Minh đường thủy tụ là khúc sông Hương rộng, nằm
dài giữa hai cồn cong như một cánh cung mang lại sinh khí cho đô thành.
Do
quan niệm: “ Thánh nhân Nam diện nhi thính thiên hạ” (Kinh dịch – Thiên
tử phải quay mặt về hướng Nam để cai trị thiên hạ) nhưng đồng thời phải
tận dụng được thế đất đẹp nên kinh thành và các công trình trong nó
được bố trí đối xứng qua trục dũng đạo quay mặt hơi chếch về hướng Đông
– Nam một góc nhỏ nhưng vẫn giữ được tư tưởng chính của thuyết phong
thủy. Đây là cách sáng tạo và linh hoạt của người quy hoạch trong việc
vận dụng thuyết phong thủy.
Kinh thành Huế lấy núi Ngự Bình (phía nam sông Hương) làm tiền án và 2 đảo nhỏ trên sông Hương là cồn Hến (Thanh Long) và cồn Dã Viên (Bạch Hổ) làm rồng chầu hổ phục.
Mặt khác, phong thủy không chỉ xem hướng công trình mà nó còn ảnh hưởng
sâu vào bố trí nội thất, vào các bộ phận và các kết cấu trong công
trình như chiều dài, rộng, cao, các cột, cửa…như các bộ phận của Ngọ
Môn đều có những con số theo nguyên tắc của dịch hoch như số 5, số 9,
số 100. Năm lối đi vào Ngọ Môn tượng trưng cho ngũ hành, trong đó lối
vua đi thuộc hành Thổ, màu vàng.
Toàn cảnh Kinh thành Huế.
Chính bộ mái của lầu Ngũ Phụng biểu hiện con số 5 và 9 trong hào Cửu
Ngũ ở Kinh Dịch, ứng với mạng Thiên tử. Một trăm cột là tổng số của các
con số hà đồ (55) và lạc thư (45)…Các con số này ta lại gặp ở tại sân
Đại Triều Nghi với 9 bậc cấp ở phần sân dưới và 5 bậc cấp ở phần sân
trên. Trên mỗi mái của điện Thái Hòa đều được đắp nổi 9 con rồng trong
các tư thế khác nhau, và trong nội thất cũng tương tự. Đó là chưa kể
đến các con số liên quan đến chiều cao các cửa mà khó có thể liệt kê
hết ra ở đây.
Về vị trí và phong thủy của kinh thành Huế, các
sử quan Triều Nguyễn đã nhận xét, mà có thể nói, như một bản “Luận
chứng kinh tế kỹ thuật”: Kinh sư là nơi miền núi miền biển đều hợp về,
đứng giữa miền Nam miền Bắc, đất đai cao ráo, non sông phẳng lặng,
đường thủy thì có cửa Thuận An, cửa Tư Hiền sâu hiểm, đường bộ thì có
Hoành Sơn, ải Hải Vân ngăn chặn, sông lớn giữ phía trước, núi cao giữ
phía sau, Rồng uốn Hổ ngồi, hình thể vững chãi, ấy là do trời đất xếp
đặt, thật là thượng đô của nhà vua”
Kinh thành Huế có 3 lớp: Kinh Thành, Hoàng Thành, Tử Cấm Thành. << Trang trước Trang sau >> |