Nhiều người khi được hỏi về ngôi nhà trong mơ của mình đều trả lời là muốn có một biệt thự riêng có mái ngói có sân vườn.. . Bên cạnh những tiện nghi khác thì trong mắt người Việt Nam, một bộ mái dốc lợp ngói luôn được xem là hình ảnh thân quen, chuẩn mực của nếp nhà truyền thống giao hòa với thiên nhiên.
Có lẽ vì thế mà "nhà ngói, cây mít" đã là công thức phổ biến một thời ở đồng bằng miền Bắc nước ta. Nhưng trong điều kiện đô thị hiện nay, nhà hình hộp xây sát nhau hay căn hộ chung cư tận dụng từng mét vuông đất, liệu có còn phù hợp với những giải pháp mái dốc như xưa? Và bản chất một ngôi nhà hài hòa về môi trường cư trú và Phong thủy có cần phải phủ nhận mái bằng để thay vào các chóp nóc nặng phần hình thức? Hãy thử nhìn lên khoảng không trên mỗi ngôi nhà để trả lời cho những câu hỏi này.
MẶT TRÊN CỦA KHỐI LẬP PHƯƠNG
Dọc theo nhiêu đường phố hiện nay, những khối nhà ống có lúc chỉ còn phía mặt tiền là được tiếp xúc với môi trường bên ngoài. Nếu gặp môi trường ô nhiễm, khói bụi, tiếng ồn nhiều thì nhà cũng ít khi mở cửa ra ban công phía trước. Trong hoàn cảnh đó, mái nhà không chỉ giữ vai trò che nắng ngăn mưa, mà còn là bề mặt sử dụng hữu ích theo nguyên lý Lục không (không gian bao quanh sáu mặt của một khối hộp). Việc dẫn truyền Trường khí của ngôi nhà tốt hay xấu cũng một phần là ở "chiếc mũ" quan trọng này, theo nguyên tắc cơ bản là che chắn nhưng vẫn đảm bảo thoáng đáng để không khí luân chuyển từ trong ra ngoài, dưới lên trên, lấy ánh sáng từ trên xuống giảm mưa tạt gió lùa. Có ba giải pháp chọn lựa kết cấu mái nhà tương đương với ba cách ứng phó của ngôi nhà với môi trường chung quanh: một là "đội nón" che kín theo kiểu mái dóc truyền thống, hai là phơi bày tồi đa kiểu mái bằng hiện đại, ba là dạng kết hợp. Mỗi kiểu điều có ưu điểm/ nhược điểm tùy theo điều kiện khí hậu, cảnh quan môi trường chung quanh và người cư trú cụ thể. Môi trường nhiệt đới đã chứng minh tính hữu dụng của mái nhà nhiều lớp nhằm chống chọi với nắng mưa. Bước chân vào những ngôi nhà cổ ta luôn thấy mát rượi, một phần rất quan trọng là nhờ khoảng đệm khí dưới mái giúp cách nhiệt tốt. Câu nói "nhà cao cửa rộng" chính là diễn giải cho phần nền và phần mái phải cao để bảo vệ nhà tốt hơn trước tác động của môi trường (nền cao không bị ngập), an toàn, còn mái cao thoát nước tốt, bên trong mát mẻ, chứ không phải "Nhà cao" là làm nhà. . . cao tầng hoặc một tầng thật cao như một sồ người ngộ nhận). Trường hợp với nhà phố chật hẹp thì gia chủ lại càng cần khai thác hiệu quả không gian trên bề mặt mái bằng như làm sân phơi, chổ đặt cây cảnh, tập thể dục, phòng thờ, mái che thang. .. Nếu làm mái dóc trùm hết hay trơ trọi một mái bằng dài rộng thì sẽ rất nóng và khiến nhà mau xuồng cấp, nếu không bảo đảm đúng kỹ thuật. Các giải pháp kiểu "nhà nghèo" như thiết kế mài chồng mái - tức là trùm một hệ mái dóc (tôn hoặc ngói) lên bên trên mái bằng, dùng giàn hoa bàng thép, gỗ hoặc lam bê tông ngăn nắng v.v. . . - tùy chức năng cũng sẽ góp phần giảm được bức xạ trực tiếp lên mái bằng, sân thượng.
BIẾT MÌNH BIẾT NGƯỜI
Vai trò trước tiên của mái nhà luôn là che chở và thoát nước mưa nhanh dù có làm hình thức mái gì. Kiểu mái không thể cóp nhặt nơi này nơi khác vào mái nhà của mình được. Ngoài việc dùng mái ngói hay tôn sáng phía trên, bố trí cây xanh thành vườn treo trên mái, còn có nhiều cách để cách nhiệt tốt cho mái bằng như dùng tấm đan kê trên gối gạch, dùng gạch rỗng chống nóng,. . . và phối họp cách nhiệt với chống thấm. Nhà càng dài càng rộng, mái nhà càng phải chia ra làm nhiều khu vực hoặc mái nhỏ đề tránh dồn nước và nứt ngấm bề mặt lớn. Việc sử dụng cửa mái hoặc mái kéo cũng giúp cho nhà ống dài có thể lấy sáng, thông thoáng ở khoảng giữa được tốt. Tuy nhiên cần lưu ý: mỏ "cửa trời" phải tương ứng với chiều cao nhà, và kiểm soát được mức độ bức xạ chiếu xuống cũng như đảm bảo an ninh.Mái nhá cũng là giới hạn của ngôi nhà theo chiều đứng vá cả chiều rộng, là sự xác nhận vùng cư trú bên dưới trong phạm vi bảo vệ của bộ mái đó. Nếu làm sai có thể khiến nước mưa nhà mình trút sang nhà bên cạnh hoặc đưa ra những cạnh mái, đầu hồii gây nên phản cảm cho tầm nhìn của cư dân chung quanh. Nếu bạn không muốn nhìn thấy "góc ao, đao đình" của nhà khác chĩa vào cửa nhà mình, thì người khác cũng nghĩ vậy đối với mái nhà bạn.
Biết mình biết người, vì người vì mình khi làm nhà sẽ luôn giúp bạn chọn được giải pháp hài hòa. Hãy làm một mái nhà vừa đủ, tương xứng với vật liệu và màu sắc với toàn ngôi nhà và hữu ích về công năng cũng như kỹ thuật áp dụng để đạt hiệu quả sử dụng, hơn là úp những chiếc nón kỳ dị và phiền phức trên đầu ngôi nhà của mình, bạn nhé!
Nguồn: Tạp chí Nhà Đẹp << Trang trước Trang sau >> |